ساعت ۴ آنروز

کتاب را شاید ۴ سال پیش از موزه عبرت هدیه گرفتم. شناختی از نویسنده نداشتم. طرح جلد جذابی هم نداشت. همان موقع مدیر موزه توضیح داد که شرح مبارزات خانم محتاج است در زندان های رژیم طاغوت و البته با نیم نگاهی به ظاهر به شدت مذهبی همراهانم، اضافه کرد، این خانم مذهبی نبوده و الخ.
مدتی است عزم کرده ام کتاب های نخوانده را از کتابخانه بیرون بکشم و بخوانم. دو حالت دارد، یا همان صفحات اول کنار می گذارمشان و می‌گذارم صندوق عقب ماشین تا سربه نیست شان کنم یا اینقدر جذاب هستند که تا انتها کیفورشان شوم.
ساعت ۴ آن روز را ناامیدانه شروع کردم. ولی خیلی زود جذبم کرد. علیرغم تلخی کم و بیش اثر و تاثیر ناخودآگاه آن در روحیه ام، آنهم در این روزهای شلوغ و کرونایی، آهسته و پیوسته سرنوشت خانم محتاج را از زندان کمیته مشترک تا زندان اوین و قصر پیگیری کردم. ماجرای هم سلولی ایشان با زنانی از انواع اقسام طیف های فکری و سیاسی و توصیف ایشان از نوع نگاه و طرز تفکرشان، حتی در مواجهه با دختر آیت الله طالقانی، در نوع خود بدیع و منصفانه بود.
نوع مواجهه و نحوه بازجویی ساواک در زندان کمیته، با بانوان و انواع شکنجه های روانی که علی الظاهر بر شکنجه های جسمی، می چربیده، در این اثر، کاملا برای مخاطب ملموس است. قلم چنان خوب توصیف می کند، گویی شما هم همراه نویسنده راهی بازجویی شده و هربار سرخوش از نخوردن شلاق از دست آرش یا حسینی، شاد و خوشحال به پتوهای سیاه و سربازی سلول، پناه می آورید. 
کتاب ٣٩٠ صفحه است. انتشارات قصیده سرا، چاپ ششمش را در سال ٩۵ به قیمت ٢۵ تومان عرضه کرده.
ساعت ۴ آن روز، از جمله کتاب هایی است که توصیه می کنم بخوانیدش...

بیگانه

یکی از چند رمان بزرگ دنیا
به معرفی انتشارات امیرکبیر
با درخشش ترجمه فاخر جلال آل احمد بر تارک آن.
١١٢ صفحه.
بخش اول داستان شدیدا و مجددا حس استعمال دخانیات و بخش دوم شدیدا و مجددا حس نوشتن با خودنویس را در وجودم زنده کرد!
همین توصیف شاید، شاهدی باشد بر قدرت قلم نویسنده و البته مترجم.
آنچه در این میان برای من جذاب بود، توصیف متوالی دو رمانی که پشت سر هم خوانده ام از اعدام بود.
ابله داستایوفسکی و بیگانه کامو، هر دو مفصل و دقیق به مساله توصیف لحظات اعدام، پرداخته اند.
در ابله نویسنده خود را روبروی مرگ قرار می دهد، سعی می کند مشکل مرگ را برای خود و خوانندگانش حل کند. سعی می کند دغدغه مرگ و هراس آنرا، زایل کند.
کتاب خواناست. مخاطب را با خود همراه می کند. سرفرصت طاعون و سوء تفاهم را هم از این نویسنده، خواهم خواند.
النهایه یک عبارت از کتاب و تمام:
هیچ انسانی به آن اندازه گناهکار نیست که خداوند نتواند او را نبخشد. اما باید توبه و پشیمانی انسان را به صورت طفلی درآورد که لوح ضمیرش صاف و مستعد هرگونه نقشی است.

مسخ

مسخ را کافکا نوشته. نویسنده آلمانی. تعریف و توصیفش را زیاد شنیده بودم. ولی هیچ وقت جرات خرید یا تورقش را نداشتم. شاید چون مسخ کافکا با ترجمه صادق هدایت گره خورده بود.
اما بلاخره شروعش کردم.  ماجرا کاملا چندشناک  شروع می شود. قلم قوی کافکا، تخیل مخاطب را کاملا قلقلک می دهد. جوری که خواننده کاملا می تواند خود را جای شخصیت اول داستان تصور کند. یک مرد جوان، صبح هنگامی که چشم هایش را باز می کند، خودش را در قامت یک سوسک می بیند. چند بار عزم کردم، کتاب را کنار بگذارم ولی قلم قوی و کنجکاوی در مورد پایان ماجرا، اجازه نداد. حجم کم داستان هم مزید بر علت بود. کلا 60 صفحه رقعی. ماجرا، ماجرای انسانی است که علیرغم مسخ ظاهرش، می تواند همه توان همدلی انسانی خود را به منصه ظهور برساند. در تمام داستان ملاحظات شخصیت اصلی داستان، در از خودگذشتگی مطلق و دلنگرانی های مداوم برای نیازهای اعضای خانواده، در تقابل با بدن مسخ شده اش، بسیار برجسته می شود. در مقابل این افراد خانواده هستند که در تقابل با فرزندی که به شمایل سوسک درآمده، از لحاظ اخلاقی و عاطفی مسخ می شوند و انسانیت خود را فراموش می کنند.
بعد از اتمام متن داستان، حواشی کتاب آغاز می شود. بعد از  یادداشت 3 صفحه ای مترجم، مقاله ای از ناباکوف چاپ شده، به غایت خواندنی، با عنوان: خواننده خوب و نویسنده خوب. توصیه می کنم اگر مسخ را هم نمی خوانید، این مقاله را گوگل کنید و بخوانید. قطعا کیف می کنید!
بخش انتهایی کتاب هم درباره مسخ است که زحمت آنرا هم آقای ناباکوف کشیده. البته بخش اعظم این درباره مسخ، تکرار متن کتاب است. کل این متن شاید در 5 صفحه خلاصه شود. یک بخش جالب این متن را در باب موسیقی می توانید در صفحه 129‪ کتاب، از انتشارات نیلوفر بخوانید.

اعترافات

اعترافات
نوشته ای از ژان ژاک روسو.
ما فلسفه خوانده ها، جناب روسو را با نظریه قرارداد اجتماعی می شناسیم. اما...
روسو در این کتاب از موسیقی، از شعر، از سیاست و از حقوق هم دم می زند.
روسو در اعترافات، زندگی نامه خود را در قالب اعتراف، برای مخاطب تعریف می کند. با صداقت محض. بدون ذره ای پرده پوشی و تعارف، صریح. 
بعد از خواندن این کتاب، می شود پی برد، روسو هیچ وقت آنچیزی نبوده که در قرن 20 و 21 از او در کتاب ها می خوانیم. چیزی از موسیقی بلد نیست، اما زور می زند، موسیقی دان بشود. حتی هنرآموز می پذیرد و موسیقی تدریس می کند. اغلب عمرش را به رونویسی از کتاب ها و نت های موسیقی گذرانده. به جرات می گویم فیلسوف هم نبوده. البته شاید اگر سایر فلاسفه هم چنین اعترافاتی داشته باشند، قضاوت مخاطب درباره آن بزرگواران هم تغییر کند. روسو در اعترافات خود کاری کرده که احساس کنید، او شبیه هیچ کس نیست. یک نسخه منحصر بفرد آزمایشی و کاملا ناموفق از بشریت. بدبخت و بیچاره و البته در برخی موارد خوش شانس. منزوی، تنها، گوشه گیر، و اغلب با روحیه ای به شدت زنانه. 
کتاب حدود ٨٠٠ صفحه است. نثر خوبی ندارد. داستان زیاد حاشیه می خورد. خسته کننده است. چندماهی فقط اسیر همین یک مجلد بود. نمی دانم چرا، ولی یک نیروی نامرئی وادارم می کرد هیچ وقت این کتاب را کنار نگذارم. گویی مجبور بودم تا آخر، بخوانمش. گرچه هیچ وقت مطالعه ام کیفی نبود. فرسایشی و طولانی. النهایه، ماحصلش، هیچ! 

در باب صلح امام حسن (ع)

صلح امام حسن (ع)، پرشکوه ترین نرمش قهرمانانه تاریخ، اثری است نوشته شیخ راضی آل یاسین و ترجمه رهبر انقلاب. کتابی که آقا برای نوشتن اثری در مورد امام حسن (ع)، مطالعه می کنند و با مشاهده جامعیت آن، از نگارش کتاب جدید سرباز زده و اثر این شیخ عراقی الاصل را ترجمه می کنند. انتشار ترجمه کتاب مقارن با سالهای دهه 40 شمسی است. یعنی پس از قریب یک دهه از تالیف آن.
کتاب در جامعیت روایت، بی همتاست. بسیاری از ناخوانده ها را در مورد زندگی امام حسن و ماجرای صلح ایشان، می توانید در این اثر مطالعه کنید.
اثر شیخ راضی آل یاسین، علاوه بر اینکه شناخت خوبی از سیره امام حسن (ع) را به مخاطب ارائه می کند، یک دوره معاویه شناسی هم به خواننده هدیه می دهد. توصیف معاویه، سیاست ها و راهبردهای او در مقابله با شیعیان، بالاخص امام حسن (ع)، شاید وجه ممیزه این کتاب از سایر کتاب هایی از این دست باشد.
نویسنده با مرور روایت ها و تاریخ های مختلف، فراز و نشیب اقدامات دو جبهه هاشمی و اموی را قیاس کرده و از دیدگاه های مختلف، به صورت کاملا عقلانی و منطقی، ماجرای صلح را تبیین و تشریح می کند. 
فصل دوم کتاب، برخلاف فصل اول خواندنی تر و جذاب تر است. اگر کتاب را دست گرفتید و از مطالعه فصل اول، خسته شدید، بلافاصله سراغ فصل دوم بروید. فصل دوم شما را جذب ماجرا خواهد کرد. 
بررسی سیره و سلوک اصحاب خاص حضرت امام حسن (ع)، من جمله حجر بن عدی، رشید هجری و ... به نظر تلنگر و الگوی خوبی برای یکایک ما شیعیان آخرالزمانی باشد.
مجلدی که من موفق به مطالعه آن شدم در 463 صفحه که البته بعد از صفحه 388 نمایه ها و اعلام و ... را شامل می شود، در سال 97، در اولین چاپ، توسط انتشارات انقلاب اسلامی، به قیمت 35 هزار تومان، منتشر و به بازار نشر عرضه شده است.  
 

ابله

رمان های روسی، در داستان پردازی و توجه به جزئیات بی نظیر هستند...
فقط کاش اسامی، شخصیت های داستانی مملموس تر و به خاطر سپردنی تر می بود.
ابله، اولین تجربه من بود از مطالعه رمان های روسی. کتابی درباره یک جوان روسی که به علت ابتلا به صرع در ایام نوجوانی راهی سوئیس می شود تا مراحل درمان را طی کند. سالها بعد وقتی به 
روسیه بازمی گردد، بواسطه انتسابش به یک خانواده اشرافی و ارثیه ای که از طرف یکی از اقوام دور به او تعلق می گیرد، وارد جمع های اشرافی روس می شود. اصطلاحا می شود پرنس!
پرنس که بواسطه سادگی و صداقت خود، مورد توجه دختران روس قرار می گیرد، با توجه به سابقه بیماری و حملات صرعی، تداعی ابله بودن را به ذهن اشراف روسی متبادر می کند.
رمان توصیفی است از سبک زندگی اشراف روسی قبل از ماجرای سوسیالیسم. نویسنده در این بین نیم نگاهی به موضوعات اخلاقی بلاخص اخلاق فضیلت دارد و برخی مسائل و موضوعات حقوقی را مطرح می کند.
اما کتاب دو نقطه ضعف عمده دارد که البته هر دو از یک موضوع نشأت می گیرد. کثرت شخصیت های داستان! گویی داستایوسکی خود به این ماجرا پی برده و در صفحات انتهایی کتاب این نقص یا به زعم خود قوت را توجیه می کند که رمان مثل زندگی است. همانگونه که زندگی هر شخصی پر از شخصیت های گوناگون است و محدود به قهرمانان نمی شود، رمان هم باید همینطور باشد... شدت و کثرت شخصیت و داستان های موازی... ولی نویسنده در پایان بندی کتاب با الهام بندی از سریال های ایرانی! سر و ته همه شخصیت ها و داستان را در چند صفحه انگشت شمار بهم می آورد.
ضمنا برای من خواننده ایرانی اسامی متعدد و متکثر و پیچیده روسی عذابی الیم بود.
با اینحال داستان کشش کافی دارد. مخاطب را پای ماجرا میخکوب و وادار به پیگیری می کند...
با این همه، اگر با من باشد، کل کتاب را در 200 صفحه خلاصه می کردم، آنهم با اسامی ساده ایرانی یا اروپایی!
 

خاطرات احمد احمد

با اکراه شروع به مطالعه کردم. روزها در کیف با خودم به محل کار بردمش...

تا روزی هوس مطالعه به سرم بزند ولی حربه خوبی نبود...

قرنطینه نوروز 99، من باب همه گیری کرونا یا همان کویید 19، بهانه خوبی شد برای شروع کتاب.

کتابی که به محض شروع، میل به مطالعه و اتمام آن، شعله ور شد. 

نثری خوب، روان و عالی و داستانی که مخاطب را تشنه تا انتهای ماجرا میکشد و می برد. 

فراز و نشیب زندگی احمد، مزید بر جذابیت داستان است.

کتابی که بر خلاف کتاب هایی از این دست، از نظریه پردازی های تئوریک و نظری به دور است.

نقش پررنگ و برجسته دوستان و یاران احمد، بالاخص اعضای هیئت موتلفه اسلامی در کنار پرستاران و دکترهای بیمارستان شهربانی، تلنگری خوب برای مخاطب امروزی داستان است.

خاطرات احمد از دوران هم بندی با آیت ا... طالقانی، منتظری و هاشمی رفسنجانی خواندنی و جالب است.

اعتراف می کنم، وسوسه شده ام کتاب های بیشتری از این قسم تورق کنم....

چگونه درباره کتاب هایی که نخوانده ایم، حرف بزنیم؟

مدتی بود درگیر مزخرفات کتاب:
چگونه درباره کتاب هایی که نخوانده ایم، حرف بزنیم؟
بودم. حاصل تهوع اندیشه های آقای پی یر بایار و ترجمه آقای محمد معماریان و خانم مینا مزرعه فراهانی. منتشر شده از انتشارات ترجمان.
غالبا انتهای هر کتابی نقد و نظرم رامی نویسم...
هوالحی
در ایام شیوع کرونا خواندم. مالی نبود. یک سری مغالطه و ...
برای من کتابخوار چیزی جز یک سری صغری و کبری بی سر و ته بود...
البته آشنایی با برخی واژه ها مثل "کتاب درونی"، "کتاب پوشانی" و ... غنیمتی بود.
با همه تاکیدات کتاب، بر کتاب نخواندن، معتقدم هر کتابی برای مخاطبش آورده ای دارد، حتی شده این آورده ها، چند واژه و لغت باشد...

ستار پینه دوز

ستار پینه دوز یکی از شخصیت های اصلی رمان کلیدر نوشته محمود دولت آبادی است.
پینه دوزی که  پیامبروار ناگهان کنار گلمحمد کلمیشی قهرمان داستان ظاهر میشود و به نوعی نقش عقل منفصل گلمحمد را ایفا می کند.  
ستار توده ای است و تفکرات چپ دارد...
گلمحمد واگویه های خود را، دلگویه های خود را با ستار درمیان میگذارد و ستار خواه ناخواه، تفکرات و مجاهدت های گلمحمد را  تئوریزه  می کند.
هر مجاهدی، هر گلمحمدی، هر عصیانگری، هر آدمی ستاری پیش خود نیاز دارد. ستاری که همچون خضر سنگ صبور و راهنمایش باشد.

 

چقدر رنده محمود دولت آبادی با ساخت این اسم و فامیل...
ستار
پینه دوز
کسی که بسیاری از عیوب را می پوشاند و در عین حال کارش وصله پینه کردن است!!!
فتح بابی بود!

قاف

قاف را یاسین حجازی در مورد زندگی آخرین پیامبر نوشته و شهرستان ادب آنرا به چاپ رسانده. کتابی با بیش از ۱۱۰۰ صفحه مطالب که البته اگر چنانچه سبک صفحه آرایی آن تغییر کند، ای بسا بشود محتوا را در قالب ۵۰۰ صفحه نیز ارائه کرد. در این حالت شاید مخاطب با دیدن این حجم کتاب از تورق آن نترسد و کتاب را مطالعه کند.علیرغم اینکه متن کتاب برآمده از سه متن کهن فارسی درباب زندگی پیامبر اسلام است، اما بسیار خوانا و محرک است. یاسین حجازی موفق شده به زیبایی متون را دسته بندی و ویراستاری کند. داستان ا و وقایع بسیار نو و البته دلنشین هستند. البته برخی اوقات اینقدر نو و تازه هستند که مخاطب در سند آنها شک می کند. هنوز هم برخی از داستان های این کتاب از منظر من و کسانی که ماجرا را برایشان تعریف کرده ام، مبهم و در برخی موارد غیرقابل استناد است. آنم به این دلیل که در جایی ندیدم و نشنیدم!!! کاش در باب سند محکم و قطعی این داستان ها، بیشتر بحث می شد. البته شاید در مقدمه این بحث شده ولی من از آن سرسری گذشته ام. 

زیباترین بخش کتاب، مربوط به بخش معراج پیامبر اکرم است... این بخش را مطلقا از دست ندهید.

از حجم کتاب و عبارت متون کهن فارسی هم نترسید. قاف را بخوانید و لذت ببرید. 

 

ضمنا دم بیان با این ویژگی ارسال مطلب با پیامکش هم گرم...

من بعد بیشتر مطلب می نویسم اینطوری...